Κρητικό μαχαίρι σούστα

Κρητικό μαχαίρι σούστα

σούστα

Στην Μυκηναϊκή Ελλάδα από το 1.500 π.Χ. και μετά κατασκευάστηκαν θαυμάσια αμφίστομα χάλκινα και ορειχάλκινα μαχαίρια, τα οποία το εμπόριο και το κίνητρο του κέρδους τα μετέφερε ακόμα και σε άλλους μακρινούς ευρωπαϊκούς τόπους, αφού το εξαγωγικό εμπόριο όπλων άνθισε στη Μυκηναϊκή εποχή.

Την ίδια εποχή της Μυκηναϊκής ακμής, στη Μινωική Κρήτη η οποία μας κληροδότησε αρκετά λαμπρά έργα ενός προηγμένου και ταυτόχρονα ιδιόμορφου πολιτισμού, κατασκευάστηκαν αξιόλογα μαχαίρια, ελάχιστα δείγματα των οποίων έφτασαν μέχρι την εποχή μας. Στο μουσείο του Ηρακλείου μάλιστα, φυλάσσεται αγαλματίδιο πολεμιστή από τη Σητεία,

Μινωικής εποχής, οπλισμένου με μαχαίρι το οποίο παρουσιάζει μερικές ομοιότητες με τα σύγχρονα Κρητικά μαχαίρια. Αξίζει ιδιαίτερα να τονιστεί ότι, σύμφωνα με την αρχαία ελληνική μυθολογία, τα αγχέμαχα όπλα και τα πολεμικά κράνη γεννήθηκαν στην Κρήτη, αφού εφευρέτες τους θεωρούνται οι Κουρήτες, ακόλουθοι του Δία.

Σύμφωνα με την προφορική παράδοση, την εποχή της Βενετοκρατίας υπήρχαν μαχαιράδικα στο Ηράκλειο της Κρήτης, εγκαταστημένα στην ίδια ακριβώς θέση που βρίσκονται και σήμερα.

Μετά την τουρκική κατάκτηση της Κρήτης, οι μεταλλουργοί του νησιού συνέχιζαν να κατασκευάζουν εξαίρετα μεταλλουργικά προϊόντα, μεταξύ των οποίων και μαχαίρια, τα οποία κατά το 19ο αιώνα με τις επανειλημμένες επαναστάσεις των Κρητικών οι οποίοι διψούσαν για ελευθερία, αποκτούν ξεχωριστή αξία.

Ακόμα και οι ιστορικοί δεν έχουν καταφέρει να ξεδιαλύνουν τη σύγχυση σχετικά με το εάν το κρητικό μαχαίρι έχει ή όχι την απόλυτη σχέση ή αποτελεί συνέχεια των όσων ακούγονται για ταύτιση του κρητικού μαχαιριού με το τούρκικο.

Μέχρι σήμερα η άποψη που κυριαρχεί είναι ότι το κρητικό μαχαίρι συγγενεύει με το Μπιτσάκ (Μπιτσάκ σημαίνει μαχαίρι, μπιτσακτσής σημαίνει μαχαιράς και μπιτσακτσίδικα σημαίνει μαχαιράδικα) και η τεχνοτροπία του ξεκίνησε με την κατοχική άφιξη των Τούρκων στο νησί, το 1669.

Το Κρητικό μαχαίρι με τη μορφή την οποία διατήρησε μέχρι την εποχή μας, γεννήθηκε κατά τα τέλη του 18ου αιώνα κι έχει σχήμα που θυμίζει "σαΐτα".

Η ΛΕΠΙΔΑ: Η λεπίδα ή λάμα του μαχαιριού, γινόταν παλαιότερα από γνήσιο κοινό ατσάλι, ενώ σήμερα επικράτησε το ανοξείδωτο. Λέγονται σκαφιδωτά γιατί η πάνω πλευρά της λάμας του μαχαιριού μοιάζει με σκάφη ή αυλάκι, εκεί στο σημείο όπου φάρδαινε η ράχη της λάμας και σχημάτιζε ένα «Τ».

Η σημαντική διαφορά του κρητικού μαχαιριού από το μπιτσάκ, είναι ότι το τούρκικο μαχαίρι είναι πιο ίσιο, πιο μυτερό στη απόληξη της λάμας του, σε αντιθέση με το γνήσιο κρητικό, που η κυρτότητα του τελειώματος της λάμας είναι εμφανής.

Η ατσάλινη λεπίδα του είναι γεροδεμένη κι έχει μία μόνο κόψη, ενώ η αντίθετη προς την κόψη πλευρά, η "ράχη" του μαχαιριού, είναι επίπεδη, ισχυροποιημένη προς τη βάση της και λεπταίνει σταδιακά όσο πλησιάζει προς την άκρη για να καταλήξει σε μία οξύτατη αιχμή η οποία έχει μια ελαφριά κλίση προς τα επάνω. Το μήκος της λεπίδας ποικίλει. Κατά τα μέσα του 19ου αιώνα οι Κρητικοί μαχαιροποιοί κατασκεύαζαν υπερμεγέθη μαχαίρια, το μήκος των οποίων έφτανε μέχρι και τα 0,80 εκ. του μέτρου. Οι τεράστιες αυτές μαχαίρες μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν και ως σπάθες.

σούστα

Κρητικό μαχαίρι βοσκού